ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΧΑΜΕΝΟ ΠΟΤΑΜΟ ΙΛΙΣΣΟ

Μια διαφορετική μέρα από τις άλλες. 
Μια ομάδα δώδεκα μαθητών και έξι εκπαιδευτικών αναζητεί έναν χαμένο ποταμό που τον λένε Ιλισσό.

Κάτω από πολύβοους δρόμους κυλά σήμερα ένα ποτάμι που κάποτε λατρευόταν ως Θεός .
Ότι απέμεινε από το πάλαι ποτέ ιερό ποτάμι κυλά σήμερα σε άθλιους τσιμεντένιους αγωγούς.
Τραμ, αυτοκίνητα, φορτηγά, άνθρωποι ποδοπατούν καθημερινά τον Ιλισσό της Μνήμης και της Ιστορίας.

 Το διαχρονικό έγκλημα του Ιωάννη Μεταξά και του Κωνσταντίνου Καραμανλή δεν παραγράφεται όσα χρόνια και αν περάσουν.
Οι φωνές του Πικιώνη, του Καμπούρογλου και όλων όσων αγωνίστηκαν ενάντια στο έγκλημα δεν εισακούστηκαν ποτέ.

Υπάρχει δυνατότητα να ξαναδεί κάποτε το ποτάμι το φως του ήλιου;
Και, όμως, υπάρχει.
Ένας πολυετής αγώνας ανθρώπων πασχίζει να δικαιώσει τη χαμένη Μνήμη.
Όλα είναι θέμα του μυαλού.
Μυαλά που σκέφτονται, μυαλά που δεν σκέφτονται ....
Ανθρώπινα τα λάθη και τα πάθη ....
Το ζητούμενο παραμένει πάντα η διόρθωση του λάθους. 

 Χθες Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2018 ξεκινήσαμε να βρούμε τιο απέμεινε από τον Ιλισσό.
Ξεκινώντας από το Καλλιμάρμαρο ανεβήκαμε τα σκαλιά της οδού Άγρας.
Πρώτη στάση: Άγρας 20, στο τελευταίο σπίτι του Γιώργου Σεφέρη.
Στη συνέχεια κατεβήκαμε μέσα από το Μετς προς την οδό Αρδητού, που αποτελεί τμήμα της αλλοτινής υδάτινης κοίτης του ποταμού Ιλισσού.

  

  Στον Ναό της Αγροτέρας Αθηνάς θα συναντήσουμε τον αρχιτέκτονα Ιωσήφ Εφραιμίδη, έναν άνθρωπο που παλεύει χρόνια για την ανάδειξη του Ιερού Τόπου της Άγρας.
Εδώ βρίσκονται μεταξύ άλλων ότι απέμεινε από τον Ναό της Αγροτέρας Αρτέμιδoς  του 5ου αιώνα π.Χ. και του Ναού του Μειλιχίου Διός του 4ου αιώνα π.Χ.
Ο Ιωσήφ Εφραιμίδης μας έκανε μία εξαιρετική ξενάγηση για την οποία θα αναφερθούμε σε επόμενη ανάρτηση.
Το σημαντικό εδώ, όπως μας τόνισε ο Ιωσήφ Ευφραιμίδης, είναι η θέση, ο τόπος των ιερών δίπλα στο ποτάμι του Ιλισσού.

Ο Ιλισσός μας περιμένει δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Φωτεινής.
Εκεί συναντάμε το τμήμα της κοίτης του όπως διαμορφώθηκε από τις απίστευτες και ανίερες περιβαλλοντικές επεμβάσεις των δεκαετιών του '30, του '50 και του '60.

Εκεί κάτω από το δρόμο στέκει ακόμα η γέφυρα που κατασκευάστηκε επί Όθωνος για να μπορούν  οι άνθρωποι να πηγαίνουν προς το Πρώτο Νεκροταφείο.
Σκηνές απείρου κάλους ενός ακόμα μοναδικού νεοελληνικού παραλογισμού.

Λίγο μετά θα πλύνουμε τα χέρια μας με το νερό της Πηγής της Καλλιρόης που συνεχίζει ακόμα να τρέχει κόντρα στην αέναη ανθρώπινη βλακεία.
Και θα ξαποστάσουμε για λίγο στη σκιά ενός τεράστιου πλάτανου.
Το δέντρο είναι πραγματικά μοναδικό.
Ένας περήφανος πλάτανος.
Κάποιοι λένε πως μπορεί να είναι ο πλάτανος που αναφέρεται στο έργο του Πλάτωνα "Φαίδρος".
Αυτό δεν έχει τόση σημασία.
Αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι να κλείσει κάποιος τα μάτια και να φανταστεί πως θα ήταν εδώ κάποτε το μέρος αυτό.
Ένας τόπος ειδυλιαλός που περιγράφεται στο περίφημο έργο του Πλάτωνα.

  
 Τα παιδιά και οι μεγάλοι θα σταθούν κάτω από τον πλάτανο.
Κάποιοι θα καθίσουν πάνω στα κλαδιά του.
Και ο Θεμιστοκλής θα διαβάσει μικρά αποσπάσματα από τον "Φαίδρο" που τον πήραμε από την Δανειστική Βιβλιοθήκη του σχολείου μας .....

Απλά, όμορφα πράγματα....
Βιώματα κάτω από τον πλάτανο....
Δίπλα στην κοίτη του Ιλισσού .... 

Ευχαριστούμε Ιωσήφ, Γεωργία, Λαμπρινή, Τσαντίπ, Γιάννη, Μαριάννα, Ιωάννα, Φιλίππα, Τάσο, Μάρω, Γιώργο, Βασιλική, Θεμιστοκλή, Αγγελική, Τάσο, Έλλη, Αντώνη, Ανδρέα. 

Ας κλείσουμε με του στίχους του τραγουδιού "Ιλισσός" του Γιώργου Εμιρζά σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι.
Το τραγούδι ακουγόταν στην ταινία "Ο Δράκος" του Νίκου Κούνδουρου (1955-1956).
Το τραγούδι ερμήνευσε για πρώτη φορά η Μαργαρίτα Παπαγεωργίου.
  

"Πώς τον λεν, πώς τον λεν τον ποταμό; Ιλισσό, Ιλισσό. Να σου πω το μικρό μου μυστικό. Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ"

Ο ΟΜΟΡΦΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ

Οι υγροβιότοποι είναι τόποι μαγικοί, πολύπλοκοι και ανεξερεύνητοι.
Η ανθρώπινη ματαιοδοξία ελάχιστα έχει καταφέρει να τους μελετήσει και να τους αποκρυπτογραφήσει.

Οι υγροβιότοποι αποτελούν ένα παλίμψηστο όπου είναι καταγεγραμένη η εξελικτική πορεία τόσο του ίδιου του ποταμού όσο και των οργανισμών που διαβιούν σε αυτό.

Στο μοναδικό αυτό παλίμψηστο ξεχωριστό ρόλο παίζουν τα φύκη.
Ίσως λίγοι είναι αυτοί που τους δίνουν τη σημασία που τους αναλογεί.
Τα φύκη αποτελούν σημαντικό κομμάτι των έμβιων οργανισμών της βιοκοινότητας του ποταμού. 
Τα φύκη φαινομενικά είναι οργανισμοί ενός κατώτερου Θεού.
Το ενδιαφέρον στρέφεται κυρίως στα πουλιά, στα ψάρια, τα αμφίβια, τα ερπετά, τα έντομα έως το πολύ τα ανώτερα φυτά.
Είναι και αυτοί οι τόσο άκομψοι και τόσο υποτιμητικοί επιστημονικοί όροι "ανώτερα φυτά" και "κατώτεροι φυτικοί οργανισμοί".

Τα Φύκη (στα λατινικά "algae") είναι ευκαρυωτικοί οργανισμοί.
Υπάρχουν μονοκύτταροι και πολυκύτταροι.
Στα γλυκά νερά κυριαρχούν τα χλωροφύκη, τα χαροφύκη, τα διάτομα, κ.ά.
Προσφέρουν εξαιρετικά ενδιαιτήματα για ζωϊκούς οργανισμούς.
Συνεισφέρουν σημαντικά στην οξυγόνωση των υδάτων του ποταμού.
Σε φυσιολογικές καταστάσεις τα φύκη αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους κρίκους του υδάτινου οικοσυστήματος.

Τα Χαροφύκη (Charopyta) αποτελούν μια πολύ σημαντική ομάδα φυκών.
Μοιάζουν αρκετά με τα χλωροφύκη, αλλά διαφέρουν και σε αρκετά σημεία.
Σχηματίζουν μακριά νήματα έως και ένα μέτρο και προσκολλώνται στο υπόστρωμα με ριζοειδή.
Αποτελούν δείκτη καθαρότητας για ρυάκια και λίμνες.
Στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας είχαν εξαφανιστεί μετά την επέλαση των ερπυστριοφόρων του ελληνικού στρατού.
Χρειάστηκαν να περάσουν κοντά δύο μήνες για να επανέλθουν ξανά και να σχηματίσουν τα γνωστά αθροίσματα που σχηματίζουν σε συγκεκριμένα σημεία του ποταμού.

Θα προσπαθήσουμε να τα γνωρίσουμε καλύτερα μέσα από τις δραστηριότητες του προγράμματός μας.  

ΑΥΤΟ ΤΟ ΡΕΜΑ MENEI

Αυτό το ρέμα μένει

αιώνες να μαγεύει

τόσες ψυχές που βρίσκουν καταφύγιο

κι αν είν' στον κόσμο ξένο και καταδικασμένο

δεν χάνεται φτερό ούτε πτερύγιο 

Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2018

Η περιβαλλοντική ομάδα του σχολείου εφορμά επί του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας.

Με τον ερευνητή Σταμάτη Ζόγκαρη σε ρόλο εμψυχωτή και καθοδηγητή βάζουμε ρότα για το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας σε θέση μακριά από την εκβολή του αυτή τη φορά.

Η αποστολή περιλαμβάνει δειγματολοψίες ψαριών του γλυκού νερού.

Τα χέλια  έχουν την τιμητική τους.

Τα περίφημα ευρωπαϊκά χέλια (Anguilla anguilla), σήμα-κατατεθέν του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας.

Από τη θάλασσα των Σαργασσών και το Τρίγωνο των Βερμούδων βρέθηκαν εδώ ακολουθώντας μια διαδρομή χιλιάδων μιλίων καταγεγραμμένη στο DNA τους.

Χρησιμοποιώντας την τεχνική της ηλεκτραλιείας συνελλέχθησαν τα χέλια, μετρήθηκαν οι διαστάσεις τους και στη συνέχεια τα χέλια αφέθηκαν και πάλι στο νερό.

Οι δραστηριότητες αυτές οδηγούν το μαθητή να ανακαλύψει τους οργανισμούς που ζουν στο οικοσύστημα του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας.

Η ποικιλία των ενδιαιτημάτων έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη ποικιλία των ειδών.

Ανακαλύπτω, παίζω, ερμηνεύω ....

Ανάλογη δραστηριότητα με τη σημερινή είχε πραγματοποιηθεί στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας και στις 21 Απριλίου 2018 κατά την Παγκόσμια Ημέρα Μετανάστευσης Ψαριών από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ).

Κατευθυντήριο πλάνο

Η Αλεξάνδρα Γιαλαμά ήταν για χρόνια μέλος της Περιβαλλοντικής Ομάδας του σχολείου μας.

Για τη σημερινή δραστηριότητα η Αλεξάνδρα μας έδωσε ένα κατευθυντήριο πλάνο για τον τρόπο εργασίας στο ευρωπαΐκό πρόγραμμα 

"Daylighting Rivers 

 Science Education for Civic Ecology".

Μετά τη σημερινή δραστηριότητα θα συλλέξουμε  πληροφορίες αναφορικά με τη μετανάστευση των χελιών και θα κατασκευάσουμε χάρτες ανάλογους με εκείνους που απεικονίζουν την μετανάστευση πουλιών.

 Θα ακολουθήσει εκτεταμένη αναφορά για τους Κατάδρομους Ιχθύες που ενώ ζουν στο γλυκό νερό μετακινούνται μετά από χρόνια στη θάλασσα για να αναπαραχθούν. Οι μηχανισμοί που τους επιτρέπουν την μετάβασή αυτή παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Παρόμοιοι μηχανισμοί λειτουργούν και κατά την ανάβαση των νεαρών χελιών όταν πρωτοφτάνουν στο βιότοπό τους. Για να μπορέσουν να επιβιώσουν στο γλυκό νερό είναι απαραίτητοι οι μηχανισμοί αυτοί.

Το μακρύ ταξίδι των χελιών μέχρι τον υγροβιότοπο της Ραφήνας.

Το μακρύ ταξίδι της Φύσης μέσα σε έναν κόσμο εχθρικό και αφιλόξενο .... 

Τα ψάρια είχαν σήμερα την τιμητική τους.

Εκτός από τα χέλια η σημερινή μέρα έκρυβε αρκετές ακόμα εκπλήξεις που θα ανακοινωθούν με τον καιρό.

Αυτό το ρέμα μένει

     σε πόλη διψασμένη ....

ΕΝΑ ΡΕΜΑ ΕΚΠΕΜΠΕΙ S.O.S.

Όμορφες στιγμές στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας.
Την ώρα του μεσημεριού ο σταχτοτσικνιάς συλλαμβάνει τη λεία του.

Το λατινικό  όνομα του θηρευτή είναι Ardea cinereα.
Και το λατινικό όνομα της λείας του είναι Anquilla anquilla, κοινώς το ευρωπαϊκό χέλι.

Το χέλι είναι ένα ψάρι με έναν απίστευτο βιολογικό κύκλο.
Ζει σε ποτάμια και ρυάκια, αλλά αναπαράγεται στη θάλασσα.
Μία φορά μόνο  στη ζωή του το χέλι ξεκινά ένα μακρύ ταξίδι χωρίς επιστροφή.
Από το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας μέχρι τη θάλασσα των Σαργασσών της Καραϊβικής.
Από όλα τα ποτάμια της Ευρώπης μέχρι την θάλασσα των Σαργασσών.

Ένα μακρύ ταξίδι χωρίς επιστροφή για τα ώριμα χέλια.
Τα μικρά χελάκια τώρα θα γεννηθούν στη θάλασσα της Καραϊβικής και από εκεί θα επιστρέψουν στα ποτάμια που ζούσαν οι γεννήτορές τους.

Το χέλι είναι πλέον ένα απειλούμενο είδος.
Αν δεν ληφθούν μέτρα το χέλι θα εξαφανιστεί σε κάποια χρόνια.
Τα φράγματα,  οι εγκιβωτισμοί, οι καλύψεις των ρεμάτων και των ποταμών αποτελούν τις βασικές αιτίες για τη μεγάλη πληθυσμιακή συρρίκνωση του είδους.

Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας - Θάλασσα Σαργασσών

Θάλασσα Σαργασσών -  Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας

Τα χέλια κατάφεραν να επιβιώσουν στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας.
Αλλά από ότι φαίνεται τα ψωμιά τους είναι μετρημένα.
Το Δημοτικό Συμβούλιο της Ραφήνας έβαλε χθες την υπογραφή του στην επικείμενη καταστροφή του.
Η μελέτη διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας είναι απλά και μόνο η μελέτη καταστροφής του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας.

Μια ομάδα ανθρώπων παλεύει για τη σωτηρία του Ρέματος.
Μια ομάδα ανθρώπων παλεύει κόντρα σε εφήμερα συμφέροντα και μικρόψυχες πολιτικές.

Και μια ομάδα μαθητών έχει ξεκινήσει τη μελέτη του οικοσυστήματος του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος 

"Daylighting Rivers 

Science Education for Civic Ecology"

Oι μαθητές κάνουν αυτό που δεν έκανε η Πολιτεία και οι επίσημοι φορείς.

Οι μαθητές μελετούν την οικολογία του ποταμού.

Η Πολιτεία δεν γνωρίζει την οικολογία του Ρέματος και ούτε ενδιαφέρεται για αυτήν.
Για την Πολιτεία το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας είναι απλά και μόνο ένας αγωγός ομβρίων υδάτων.
Το μόνο που νοιάζει την Πολιτεία είναι η μέγιστη παροχευτική ικανότητα του ρέματος.
Το οικοσύστημα του ποταμού είναι σαν να μην υπάρχει για αυτήν  
Και για αυτό ετοιμάζεται να το καταστρέψει.

Η Πολιτεία χρησιμοποιεί ως πρόσχημα την πλημμύρα.
Πολλά είναι τα ερωτηματικά που κρύβονται πίσω από αυτόν τον ακήρυχτο πόλεμο ενάντια στη Φύση της Αττικής.
Και μάλιστα, μετά την καταστροφική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2018.
Η Πολιτεία παραμένει εγκλωβισμένη στο δίπολο "Πυρκαγιά - Πλημμύρα".

Από την άλλη οι μαθητές με τη βοήθεια ερευνητών και επιστημόνων παλεύουν να το γνωρίσουν και να νιώσουν αυτά που έχει να τους πει.
Μελετώ, γνωρίζω, αγαπώ ...

Δαβίδ εναντίον Γολιάθ

Οι Ζωές που φιλοξενούνται στο Ρέμα βγαίνουν στο σφυρί

Η Ιστορία της Ραφήνας βγαίνει στο σφυρί

Είναι πολύ πικρό να ξέρεις πως αυτό που μελετάς δεν θα ζήσει για πολύ.

Αλλά από την άλλη ξέρουμε πως ο μόνος μπούσουλας που μας απέμεινε πια είναι τα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη:

"Ν' αγαπάς την ευθύνη.

Να λες εγώ μονάχός μου έχω χρέος να σώσω τη Γη.

Αν δεν σωθεί, εγώ φταίω"

ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ

 Δύο λιβελούλες στον Βαλανάρη

Στο πρόγραμμα "DAYLIGHTING RIVERS - Science Education for Civic Ecology" θα προσπαθήσουμε να μελετήσουμε με τους μαθητές την οικολογία του  Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας.

Οικοσύστημα, οργανισμοί, βιότοπος, αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους.
Δεν είναι καθόλου εύκολα όλα αυτά.
Το οικοσύστημα του Μεγάλου Ρέματος είναι ένα πολύ δύσκολο οικοσύστημα για να μελετηθεί.

Είναι ένα οικοσύστημα που μεταβάλλεται συνεχώς μέσα στο χρόνο.
Είναι ένα οικοσύστημα που κάθε χρόνο καταστρέφεται από τις μπουλντόζες που το "καθαρίζουν" υποτίθεται από τα φερτά υλικά που το ίδιο μεταφέρει.

Το οικοσύστημα του Μεγάλου Ρέματος αναγεννάται κάθε χρόνο μέσα από τις στάχτες του.
Η φετινή καταστροφική επέμβαση έλαβε χώρα στα τέλη Ιουλίου 2018 λίγο μετά την μεγάλη πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2018.

Ας δούμε μερικές χαρακτηριστικές εικόνες από το οικοσύστημα του ποταμού πριν την επέμβαση αυτή.

Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, 7 Ιουλίου 2018

   

Το παράξενο σμίξιμο ανάμεσα στις δύο λιβελούλες μοιάζει με την πρώτη ματιά με "σμίξιμο ερωτικό".
Μύηση στον μαγικό κόσμο του Μεγάλου Ρέματος και των οργανισμών του.
Μύηση σε έναν κόσμο τόσο κοντινό μα συνάμα και τόσο μακρινό.
Μύηση σε έναν κόσμο που κινδυνεύει σοβαρά.

Οι Δημοτικές Αρχές Ραφήνας-Πικερμίου και Πεντέλης, αλλά και η Περιφέρεια Αττικής δεν φαίνεται να λαμβάνουν υπόψή τους την μοναδικότητα ενός οικοστήματος που για την Αττική μοιάζει με ένα από τα τελευταία καταφύγια της άγριας ζωής.

Το ποτάμι εκπέμπει από καιρό ένα παρατεταμένο S.O.S.

Οι λιβελούλες αποτελούν έναν εξαιρετικό δείκτη της καλής ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος.

Μετά από κάθε εξόρμηση μηχανημάτων, όπως μπουλντόζες και σκαπτικά, επί της κοίτης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας και του Βαλανάρη, οι πληθυσμοί των λιβελούλων μειώνονται σε μεγάλο βαθμό.

Στο εξαιρετικό λεύκωμα του Μαρτίνου Γκαίτλιχ "Εκ Φύσεως, η πόλη μας Ανακαλύπτοντας τη φύση στο Δήμο Φιλοθέης-Ψυχικού" Έκδοση: ΔΗ.Κ.Ε.ΦΙ.Ψ.) διαβάζουμε για τος λιβελούλες:
Οι λιβελούλες είναι εντυπωσιακά έντομα με εκπληκτικές πτητικές ικανότητες. Δεν είναι τυχαίο ότι τα μικρά παιδιά τις αποκαλούν .... "ελικοπτεράκια" ή "αεροπλανάκια".

Είναι εντελώς ακίνδυνα έντομα, που δεν τσιμπούν και δεν επιτίθενται στον άνθρωπο. Δεν έχουν κεντρί, ούτε δηλητήριο. Δεν συγγενεύουν με τα κουνούπια. Μάλιστα, τρέφονται με άλλα έντομα, μεταξύ των οποίων και κουνούπια.

Ωε εντομοφάγα, λοιπόν, οι Λιβελούλες έχουν πολύ σημαντικό ρόλο στα υδάτινα οικοσυστήματα, καθώς ελέγχουν τους πληθυσμούς εντόμων, όπως π.χ. των κουνουπιών.

Επιπλέον, είναι ευαίσθητα σε ορισμένους τοξικούς ρύπους και η παρουσία τους σε ένα υγροτοπικό οικοσύστημα θεωρείται δείκτης καλής ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος..."

Από κοντά τους και τα φοβερά και τρομερά υδρόβια Ημίπτερα με τις απίστευτες προσαρμογές τους

  Όλα αυτά οι μαθητές θα τα δουν στην καλύτερη περίπτωση τον Μάρτη-Απρίλη 2019 κατά την τελευταία φάση του φετινού προγράμματος.
Όλα αυτά αν δεν ξαναμπούν και πάλι οι μπουλντόζες μέσα στην κοίτη.

Ένας κόσμος μοναδικός μας περιμένει να τον ανακαλύψουμε....
Αν προλάβουμε ......

DAYLIGHTING RIVERS

Τo “Daylighting Rivers” είναι ένα ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό πρόγραμμα Erasmus+ που σκοπό έχει να ενθαρρύνει μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης να αναλάβουν δράση σε επιστημονικές και διεπιστημονικές έρευνες στους τομείς των Φυσικών Επιστημών, των Μαθηματικών, της Τεχνολογίας δίχως βέβαια να παραλείπονται και οι ιστορικές, κοινωνικές και οικονομικές πτυχές στις έρευνες τους γύρω από την εδαφοκάλυψη και τη μελέτη των ποταμών, με έμφαση στις επιπτώσεις της αστικοποίησης στην υποβάθμιση του εδάφους και τη διαχείριση του ποταμού.

Οι μαθητές, οι καθηγητές τους, αλλά και ειδικοί επιστήμονες συνεργάζονται στη μελέτη της λεκάνης απορροής του ποταμού εστιάζοντας κάθε φορά σε διαφορετικά σημεία, όπως: η χρήση της γης, η οικολογική διαχείριση ποταμού, οι ιστορικές αλλαγές στη διαχείριση των υδάτων, η ποιότητα του νερού κλπ.

Εξαιτίας της ολοένα και μεγαλύτερης αστικοποίησης, πολλά ποτάμια έχουν εκτραπεί από τη φυσική τους υδάτινη διαδρομή ή έχουν καλυφθεί  προκειμένου να προχωρήσουν νέες υποδομές και νέες επεκτάσεις των πόλεων. Αυτή η εξέλιξη έχει αυξήσει τον κίνδυνο για πλημμύρα, έχει οδηγήσει σε σημαντική απώλεια της βιοποικιλότητας κατά μήκος των ποταμών και των ρυακιών και έχει αυξήσει την ρύπανση του νερού.

Η διαδικασία με την οποία τα ποτάμια που έχουν εκτραπεί από τη φυσική τους διαδρομή, τα ποτάμια που έχουν εγκυβωτιστεί ή τα ποτάμια που έχουν καλυφθεί έρχονται ξανά στο φως και επανασυνδέονται με το φυσικό τους περιβάλλον είναι γνωστή ως “Daylighting Rivers”.

O όρος “DAYLIGHTING RIVERS” αναφέρεται επίσης στην ενεργοποίηση και την κινητοποίηση των νέων σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, στην τόνωση του ενδιαφέροντος τους για το περιβάλλον και την ανάληψη δράσεων για την αειφόρο διαχείριση της χρήσης των υδάτων.

Οι φιλόδοξοι στόχοι του προγράμματος μας είναι:

α) να διερευνήσουμε θέματα σχετικά με την αποκάλυψη και την ανάδειξη καλυμμένων και υποβαθμισμένων ποταμών  ώστε να μπορέσουν αυτά να γίνουν προσβάσιμα στους πολίτες

β) την ανάδειξη καλυμμένων και εγκυβωτισμένων  ποταμών και των λειτουργιών τους στους πολίτες.